آب انگور (قرآن)به معنای عصاره انگور می‌باشد که از فشردن آن بدست می‌آید. آب انگور پیش از جوشیدن و نیز پس از آن و بخار شدن دو سوم آن، پاک است. ۱ - توشه همراه حضرت عزیزآب انگور از توشه‌های همراه عزیر بوده است. •او کالذی مر علی قریة... فانظر الی طعامک وشرابک لم یتسنه...(يا چون آن كس كه به شهری كه بام هايش يكسر فرو ريخته بود، عبور كرد؛ (و با خود مى)گفت: (چگونه خداوند ، (اهل) اين (ويرانكده) را پس از مرگشان زنده مى كند؟). پس خداوند، او را (به مدت) صد سال ميراند. آنگاه او را برانگيخت، (و به او) گفت: (چقدر درنگ كردى؟) گفت: (يك روز يا پاره‌اى از روز را درنگ كردم.) گفت: ((نه) بلكه صد سال درنگ كردى، به خوراک و نوشيدنى خود بنگر (كه طعم و رنگ آن) تغيير نكرده است، و به درازگوش خود نگاه كن (كه چگونه متلاشى شده است. اين ماجرا براى آن است كه هم به تو پاسخ گوييم) و هم تو را (در مورد معاد ) نشانه اى براى مردم قرار دهيم. و به (اين) استخوانها بنگر، چگونه آنها را برداشته به هم پيوند مى دهيم؛ سپس گوشت بر آن مى پوشانيم.) پس هنگامى كه (چگونگى زنده ساختن مرده) براى او آشكار شد، گفت: ((اكنون) مى دانم كه خداوند بر هر چيزى تواناست.) حضرت علی علیه السلام ، در ضمن بیان تاریخ عزیر نبی علیه‌السّلام فرمود: همراه او کوزه آب انگور بود. ۱.۱ - تفسیر مجمع البیاندر مجمع البیان آمده است: «(فانظر الی طعامک وشرابک لم یتسنه) ای: لم تغیره السنون. وانما قال: (لم یتسنه) علی الواحد، لانه اراد به جنس الطعام والشراب، ای انظر الی ما ترکته انه لم یتسنه. وقیل: اراد به الشراب لانه اقرب المذکورین الیه. وقیل: کان زاده عصیرا وتینا وعنبا، وهذه الثلاثة اسرع الاشیاء تغیرا وفسادا، فوجد العصیر حلوا، والتین والعنب کما جنیا لم یتغیرا. » ۲ - نعمتی از سوی خداخداوند نوشیدنی‌هایی از میوه درخت انگور برای انسان قرار داده است. • و الله انزل... • ومن ثمرت النخیل والاعنـب تتخذون منه سکرا و رزقا حسنا...(و خدا از آسمان آبى فرود آورد و با آن زمین را پس از پژمردنش زنده گردانيد قطعا در اين (امر) براى مردمى كه شنوايى دارند نشانه اى است. • و از ميوه درختان خرما و انگور باده مستى‌بخش و خوراكى نيكو براى خود مى گيريد قطعا در اين(ها) براى مردمى كه تعقل مى‌كنند نشانه اى است.) «من ثمرات» جار و مجرور و به قرینه «نسقیکم» مذکور در آیه قبل، متعلق به «نسقیکم» در تقدیر است. ۲.۱ - بیان علامه طباطباییتفسیر المیزان می فرماید« ...و یا آنکه جمله فعلیه بوده و عطف بر جمله (انزل من السماء ماء) است، همچنانکه جمله فعلیه ((و اوحی ربک) ) عطف به آن است و بنا بر این، تقدیر چنین است : (انزل من السماء ماء و خلق لکم - و یا - آتاکم من ثمرات النخیل و الاعناب) آن وقت (جمله تتخذون منه...) بدل از آن محذوف و یا جمله‌ای استینافیه خواهد بود، گویا شخصی پرسیده : ما از انگور و خرما چه استفاده‌ای می‌کنیم؟ در جواب فرموده : (از آن سکر و رزق حسن می‌گیرید) و اگر ضمیر آن دو یعنی (نخیل و اعناب) را مفرد آورده با اینکه باید می‌فرمود: (تتخذون منهما) برای این بود که در سابق گفتیم چیز بسیار را یک چیز حساب کرده، مانند جمله (مما فی بطونه) در آیه قبلی با اینکه مرجع ضمیر، کلمه انعام است که جمع می‌باشد اما ضمیر را مفرد آورده است. و معنای جمله (تتخذون منه سکرا و رزقا حسنا) این است که از آنچه ذکر شد، از میوه‌های نخل و انگور چیزی می‌گیرند که مانند شراب با تمام انواعی که دارد مسکر است، و رزق پاکیزه و خوب، از قبیل مویز و شیره و غیر ذلک از چیزهایی که آذوقه به شمار می‌رود.» ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۳۹۸، برگرفته از مقاله «آب انگور». |